Interview met Hank Ort: Dit is hét moment om ons als coöperatie te roeren

17 februari 2023

Rijnland Energie Coöperatie is een regionale koepel van lokale coöperaties. We werken samen vanuit het idee dat we op die manier meer kunnen bereiken, terwijl elk lid zijn eigen lokale karakter bewaart. Maak kennis met de aangesloten energiecoöperaties.

Naam: Energy Common Leidschendam-Voorburg
Aantal leden: 120
Doel: energieadvies, belangenbehartiging, lokaal opwekken
Meer informatie: www.ec-lv.nl

Hank Ort: de baten moeten naar de gemeenschap

Waarom zijn jullie een ‘Energy Common’ en geen energiecoöperatie?
“Dat is een bewuste keus geweest: we zijn geïnspireerd door het gedachtengoed van de commons. We sluiten aan bij het idee dat energiebronnen van iedereen zijn en dat de gemeenschap vanzelfsprekend de verantwoordelijkheid neemt voor gezamenlijk beheer. Het is net een stapje verder dan de coöperatieve gedachte.

Waarom hebben jullie je aangesloten bij Rijnland Energie?
Een van onze doelen is het opwekken van energie met zonnedaken of windmolens. Helaas liggen windturbines hier in de gemeente gevoelig, sinds Den Haag ongevraagd een grote molen op de gemeentegrens heeft geplaatst. Die noemen we hier de ‘traumamolen’. Grote daken, geschikt voor een collectieve opwek, zijn ook lastig te vinden. Dus toen Rijnland Energie De Watergeuzen besloot aan te kopen, was dat voor ons een mooie kans om onze leden toch te laten participeren in een project.

En jullie horen niet eens bij Holland-Rijnland, het werkgebied van Rijnland Energie!
Dat klopt. We vallen net buiten de RES-regio Holland-Rijnland. En toch mochten we meedoen. Sterker nog: Rijnland heeft speciaal voor ons de statuten aangepast, waardoor wij nu toch binnen het werkgebied van de coöperatie vallen. Gelukkig maar, want we kijken vanuit Stompwijk ook uit op de molens.

Wat heeft het lidmaatschap jullie tot nu toe opgeleverd?
Het heeft veel positieve reuring veroorzaakt en we zijn gegroeid naar 120 leden. De gemeente heeft dat ook als duidelijk signaal opgepikt: dat er interesse is voor windprojecten, als je er als bewoner maar iets aan hebt. We kunnen nu ervaring opdoen met wat het inhoudt om aan zoiets mee te doen. Die kennis kunnen we later wellicht gebruiken voor eigen opwek. We zijn best ambitieus, maar in ons eentje hadden we zo’n project nog niet van de grond kunnen tillen.

Wat speelt er verder nog in de coöperatie?
Onze collega’s van Zon op Leidschendam-Voorburg hebben al twee coöperatieve daken voor elkaar gekregen. We werken nu samen met de gemeente om dat aantal uit te breiden. De gemeente heeft geïnventariseerd welke daken hiervoor geschikt zijn. Wij hebben in totaal 25 energiecoaches opgeleid. Er is altijd natuurlijk verloop, maar met de nieuwste lichting beschikken we binnenkort over 17 gekwalificeerde en actieve coaches. En er ligt een intentieovereenkomst met de gemeente waarin we onze gezamenlijke doelstellingen in de energietransitie hebben uitgesproken.

Speelt warmte een rol bij jullie?
Zeker! We zijn sparringpartner van de gemeente voor het eerste wijkuitvoeringsplan. Dit is hét moment om ons als coöperatie te roeren. Niemand weet nog precies hoe het zal lopen; alle tollen staan los. Voor je het weet is alles weer in beton gegoten en wordt er een commerciële partij binnengehaald die het gaat uitvoeren. Maar hoe mooi zou het zijn als we dat coöperatief kunnen aanvliegen?

Hoe zou dat eruitzien?
Als coöperatie acteren we als bedrijf en stimuleren we de samenwerking met actieve inwoners. De overheid dicteert in die situatie niet wat moet, maar faciliteert, legitimeert en verstrekt vergunningen. Lokale marktpartijen doen de uitvoering. Maar op dit moment is geen van de partijen gewend aan zo’n model. Voordat we daar zijn, is er nog een lange weg te gaan. Een eerste stap hebben we al gezet: als coöperatie hebben we (nog) geen breed, maar wel een smal en diep draagvlak van voorlopers. Onze leden zijn geen lid geworden om rijk te worden, maar omdat ze een coöperatief model in de energietransitie een goed idee vinden. Dat is een groot goed, dat we moeten koesteren.

Waar willen jullie uiteindelijk naartoe met de Energy Common?
We gaan met meer partijen samenwerken, zodat we makkelijker dingen voor elkaar kunnen krijgen. Dan kunnen we bijvoorbeeld een Local for Local-pilot opzetten, waarin we wind, zon en warmte combineren en samen lokaal energie opwekken en lokaal delen tegen kostprijs-plus. De baten gaan daarmee naar de gemeenschap en verdwijnen niet naar Zweden of Japan. Dat is toch prachtig?”